Arboretum Kalmthout opent nieuwe ‘Tuin van Sonia’

Unieke tuinuitbreiding goed voor 10.000 m2 extra wandelplezier

Genoemd naar vorige eigenares

Bezoekers van Arboretum Kalmthout kunnen vanaf 17 juni voor het eerst kennismaken met de gloednieuwe tuinuitbreiding van 1 hectare. Sinds de aankoop in 2020 door Arboretum Kalmthout en de provincie Antwerpen is er hard gewerkt en hebben honderden meters en peters bijgedragen aan de realisatie van de tuin via een projectrekening van de Koning Boudewijnstichting. Het openingsweekend van 17 en 18 juni is dus een belangrijke mijlpaal, waar vele bezoekers naar uitkijken. De uitbreiding krijgt de naam Tuin van Sonia, vernoemd naar de vorige eigenares.

Zeldzame kans

Arboretum Kalmthout kreeg in 2020 de zeldzame kans om de 12,5 hectare botanische tuin in één klap uit te breiden met 1 extra hectare. Heel wat nieuwe en zeldzame bomen- en plantensoorten krijgen er nu alle ruimte die ze nodig hebben om te groeien en te bloeien. Gedeputeerde van de provincie Antwerpen Mireille Colson, die ook voorzitter is van het Arboretum, is enthousiast: “Het komt inderdaad niet vaak voor dat een provinciaal groendomein kan uitbreiden. En zeker niet met 10.000 vierkante meter in één keer, wat zoveel is als twee voetbalvelden samen. Deze buitenkans hebben we dus niet laten liggen. Bovendien vormt de nieuwe tuinuitbreiding een schakel tussen het bestaande Arboretum en het achterliggende Grenspark Kalmthoutse Heide, waaruit de Zwanenloop ontspringt en deels bovengronds doorheen de tuin stroomt. In deze grote, groen-blauwe ader kunnen recreatie en natuur elkaar perfect versterken.” “Het betekent enorm veel dat we 10.000 vierkante meter extra wandelplezier kunnen aanbieden aan onze bezoekers,” gaat Abraham Rammeloo verder, conservator-directeur van Arboretum Kalmthout.

Van privé-tuin naar arboretum

Bij de opening van de nieuwe tuinuitbreiding was ook Sonia Van Laethem zelf te gast, de vorige eigenares van het domein. De familie Hubens-Van Laethem koestert bijzondere herinneringen aan hun tuin, zo vertelt Sonia: “Mijn echtgenoot en ik hebben sinds de jaren 1950 in deze tuin genoten van weekends, vakanties en feesten met de hele familie. Nu ik er niet meer woon, is het mooi om zien dat zoveel van onze oude bomen en planten bewaard bleven en dat er heel wat nieuwe aanplantingen bijgekomen zijn. Zeker in deze tijd van klimaatopwarming, ben ik heel blij dat we over zo’n mooi, groen paradijs in Kalmthout kunnen blijven beschikken.” Conservator-directeur Abraham Rammeloo: “Het begon hier allemaal in 1856 als een kwekerij van botanische bijzonderheden. Zo’n 100 jaar later redde de familie De Belder de kwekerijgronden van een grootschalige verkaveling, en legde door hun botanische kennis en gedrevenheid de basis van hoe wij het arboretum nu kennen. En opnieuw is nu een hectare gered van verkaveling en op een geslaagde manier geïntegreerd in de arboretumtuin. Het ontwerp van de Tuin van Sonia is net als in de rest van het arboretum gebaseerd op harmonie en natuurlijkheid. Maar een tuin is natuurlijk nooit af. We kijken er enorm naar uit om al dat moois te zien groeien en bloeien de komende jaren en decennia.”

Zeldzame planten

De Tuin van Sonia ligt achter de rode tuin en nabij het witte tuinpaviljoen de Gloriëtte, waar een gloednieuwe witte brug de oversteek maakt en de beide tuindelen symbolisch samenbrengt. De tuinuitbreiding geeft al meteen een volwassen indruk met verschillende imposante bomen: een statige rode beuk met takken tot aan de grond, een Japanse notenboom van meer dan 70 jaar oud, en een prachtige acacia die in het voorjaar vele bijen aantrekt. In hun schaduw is het bij deze zomerse temperaturen koel en heerlijk toeven. De tuiniers en vrijwilligers van Arboretum Kalmthout hebben 100 nieuwe bomen en struiken en zo’n 15.000 vaste planten aangeplant, waaronder zeldzame en bedreigde soorten, curiositeiten en klimaatresistente bomen en planten. Bovendien is er ruimte gemaakt om een enttuin met Hamamelis aan te planten: een enttuin die eruit ziet als een wijngaard met op rijen kort gesnoeide toverhazelaars. Er is plaats voor zo’n 200 verschillende variëteiten uit het toverhazelaargeslacht. Voor conservator-directeur Abraham Rammeloo is het werkelijk een droom die uitkomt: “Met deze enttuin kunnen we de toekomst van onze waardevolle erfgoedcollectie Hamamelis veilig stellen. Het is een verzameling waarvoor Arboretum Kalmthout wereldwijd gewaardeerd wordt. De enttuin is na dit openingsweekend niet meer toegankelijk voor de bezoekers, maar kan vanuit de Tuin van Sonia wel nog bewonderd worden.” Bezoekers van Arboretum Kalmthout krijgen deze zomer bij hun toegangsticket, jaarkaart of museumpas een gratis infobrochure over de plantencollectie en het ontstaan van de Tuin van Sonia (tot einde voorraad).

Buitenkamer

Ook speelse tuinelementen zoals de fluisterbuis, de sierlijke miniatuurserres en de Buitenkamer zijn enkele aantrekkelijke nieuwigheden die bezoekers kunnen ontdekken. In het geval van de Buitenkamer zelfs als plek waar tentoonstellingen en bijeenkomsten kunnen plaatsvinden. Deze kan ook gehuurd worden, zoals deze zomer reeds het geval is met het pop-up klasse-restaurant Dinner @ The Garden en een fototentoonstelling in de maand augustus. Voor Arboretum Kalmthout was het een evidentie om bij de aanleg zoveel mogelijk natuurlijke materialen en grondstoffen te recupereren, legt assistent-tuinchef Steven Vandenbergh uit: “Het gegeven van circulair bouwen en materialen recupereren en hergebruiken in de tuin is hier een logische gedachte. Ook bij de aanleg van dit nieuwe tuingedeelte zijn we gaan kijken naar wat wij in onze loods en depots voor nuttigs én esthetisch konden vinden. Zo zijn de natuurstenen door onze externe tuinaannemer prachtig verwerkt in de afboordingen en overgangen over de beek. En daarnaast kozen we om het oude tennisterrein van de familie Hubens, met een goede waterdoorlatende bodem, te benutten voor het plaatsen van potplanten, bassins voor de collectie waterlelies en serres. Naast een praktische invulling krijgt deze plek dus zeker ook een groene functie.”

Samenwerking met Koning Boudewijnstichting

Gedeputeerde Jan De Haes, bevoegd voor Financiën en Milieu en Natuur, was als toenmalig voorzitter van Arboretum Kalmthout nauw betrokken bij de aankoop: “De provincie Antwerpen investeerde een groot deel mee in de aankoop van deze unieke 1 hectare tuinuitbreiding voor het groendomein”, zegt De Haes. “Daarnaast startte het Arboretum de langlopende wervingscampagne ‘Het arboretum groeit’ om op zoek te gaan naar bijkomende middelen om de aankoop en de aanleg van de tuinuitbreiding te helpen financieren. De Koning Boudewijnstichting verleende hierbij een uitstekende samenwerking en beheerde een speciale projectrekening voor zolang de campagne liep. Het is dankzij de inspanningen van het provinciebestuur en de giften van honderden meters en peters dat de Tuin van Sonia is gerealiseerd.”

Dank en een spannend vervolg voor meters en peters

De honderden meters en peters van Arboretum Kalmthout volgden de afgelopen jaren de ontwikkelingen en de vooruitgang van de tuinwerken op de voet in een exclusieve nieuwsbrief en met een geregeld exclusief bezoek achter de schermen. Conservator-directeur Abraham Rammeloo is dankbaar voor hun steun: “Nu de Tuin van Sonia klaar is voor bezoek en officieel deel uitmaakt van de arboretumtuin, willen we onze meters en peters enorm bedanken voor al hun steun en bijdragen aan dit uitdagende tuinproject. Deze enthousiaste en toegewijde groep heeft laten blijken hoe nauw het domein en de bomen aan hun hart liggen. Daarom komt er een spannend vervolg voor iedereen die mee zorg wil dragen voor de toekomst van Arboretum Kalmthout; vanaf het najaar van 2023 kun je een bijzondere boom uit het arboretum adopteren. Als bronzen, zilveren of gouden meter of peter geef je een jaar lang een boost aan het leven van een zeldzame, bedreigde of historische boom. Je krijgt er bovendien een unieke jaarkaart bovenop waarmee je anderen kunt uitnodigen om mee te genieten van al het moois in de tuin.”

Florist

Als extra steun aan de tuinuitbreiding bracht Arboretum Kalmthout een eigen Arboretum Gin uit met de bloempjes van de winterbloeiende toverhazelaars uit eigen tuin. Arboretum Gin won een zilveren medaille op de London Spirits Competition en is erg in trek bij de bezoekers. Daarom blijft deze ook na de opening van de tuinuitbreiding in de webshop en de cadeau- en boekenshop te koop.
Bij de opening van de tuinuitbreiding presenteerde Arboretum Kalmthout een alcoholvrij alternatief: Florist. Het is een fruitige aperitiefdrank om te mixen met bruiswater of tonic. Het bevat extracten van meer dan 20 planten en bloemen, waaronder ook toverhazelaarsbloempjes die in het arboretum geplukt werden. Florist is dus uitgesproken botanisch en een ideaal en verfrissend aperitief op warme zomerdagen.

Een zomer om te ontdekken

Bezoekers van Arboretum Kalmthout kunnen vanaf 17 juni de nieuwe Tuin van Sonia komen bewonderen, elke dag van 10:00 tot 17:00. Tijdens de zomermaanden juli en augustus loopt er een zomerspeurtocht voor kinderen en kun je daarnaast een uitgestippelde wandelroute volgen langs 20 zomerbomen die je absoluut moet leren kennen.

Info & tickets: www.arboretumkalmthout.be

Bron en foto’s: Arboretum Kalmthout

55