Wat is renovatieplicht?

Misschien heb je het woord wel al eens horen waaien: renovatieplicht. Ook bij ons krijgen we er steeds meer en meer vragen over. Hoog tijd dus om de belangrijkste vragen en hun antwoorden eens te bundelen in een overzichtsartikel over deze renovatieverplichting vanuit de Vlaamse overheid!

Wat is de renovatieplicht?

Wanneer je in Vlaanderen een zogenaamde energie-inefficiënte woning (met EPC-label E of F) aankoopt, ben je verplicht ze binnen de 5 jaar te renoveren naar minimum een EPC-label D (400 kWh/m2 per jaar). Koop je een woning op 1 juli 2024, dan moet jouw woning dus voor 1 juli 2029 gerenoveerd zijn naar een EPC-label D. Het verlijden van de authentieke akte is steeds de bepalende datum van aankoop.

Waarom moet ik verplicht renoveren?

Deze renovatieverplichting komt vanuit de Vlaamse overheid en kadert in de langetermijndoelstelling van Vlaanderen en Europa om elke woning volledig energiezuinig (energielabel A, 100 kWh/m2 per jaar) te krijgen tegen 2050.

Wanneer is de renovatieplicht van toepassing?

Kocht je een woning met EPC-label E of F op of na 1 januari 2023? Dan ben je verplicht je woning te renoveren naar een beter energielabel. Kocht je diezelfde woning voor 1 januari 2023? Dan val je buiten de renovatieplicht.

Het is evenzeer belangrijk te weten hoé je eigenaar werd van de woning. De renovatieplicht is enkel van toepassing bij een zogenaamde notariële overdracht in volle eigendom. Concreet: bij een verkoop, een schenking, een ruil, maar ook wanneer je de woning bijvoorbeeld onderbrengt in een huwgemeenschap of een opstalrecht of erfpacht vestigt.

Verkreeg je de woning via een erfenis? Of woonde je al in de woning maar blijf je er als enige eigenaar wonen (als hoofdverblijfplaats) na een echtscheiding of beëindiging van een wettelijke samenwoning? Dan is de renovatieplicht niet van toepassing. Ook als je de woning 5 jaar na aankoop sloopt, moet je ze natuurlijk niet renoveren.

Voor welke soort woningen is er een renovatieplicht?

Deze verplichting geldt zowel voor huizen, appartementen als studio’s, waaronder ook vakantiewoningen en tweede verblijven. In het geval van een appartement moet je dus mogelijk ook de gemeenschappelijke delen laten renoveren, in samenspraak met de medebewoners van het appartementsgebouw.

Hoe bewijs ik dat ik mijn woning gerenoveerd heb, en wat als ik het niet doe?

Je kan dit eenvoudig bewijzen door een nieuw EPC-rapport te laten opmaken door een energiedeskundige.

Behaal je het juiste label niet tegen de deadline (of kan je het niet bewijzen met een geldig EPC-rapport), dan kan je een boete krijgen van 500 tot 200.000 euro én moet je alsnog renoveren (of een EPC-rapport voorleggen) tegen een nieuwe termijn.

Wordt de renovatieplicht nog strenger in de toekomst?

Ja. Vanaf 1 januari 2028 worden de renovatieregels nog strenger. Een overzicht:

• Bij aankoop vanaf 1 januari 2028:
  EPC-label C voor woningen en appartementen
• Bij aankoop vanaf 1 januari 2035:
  EPC-label B voor huizen, EPC-label C voor appartementen
• Bij aankoop vanaf 1 januari 2040:
  EPC-label A voor huizen, EPC-label B voor appartementen
• Bij aankoop vanaf 1 januari 2045:
  EPC-label A voor huizen en appartementen

De termijn waarop je jouw woning in deze gevallen naar het gevraagde EPC-label moet renoveren, blijft steeds 5 jaar. Koop je een woning met EPC-label D op 1 januari 2028, dan moet die dus gerenoveerd zijn naar een EPC-label C tegen 1 januari 2033.

Wat is de minimale energienorm?

De Vlaamse overheid keurde eind 2023 ook de minimale energienorm voor woningen goed. Deze nieuwe regelgeving zal in werking treden op 1 januari 2030. De minimale energienorm wordt losgekoppeld van de verkoop: elke woning zal eraan moeten voldoen. Concreet gaat het telkens om een maximaal EPC-label dat telkens moet worden behaald.

Voor open en halfopen woningen geldt:

• Tegen 2030: EPC-label E of beter
• Tegen 2035: EPC-label D of beter
• Tegen 2040: EPC-label C of beter

Voor rijwoningen en appartementen geldt:

• Tegen 2030: EPC-label D of beter
• Tegen 2035: EPC-label C of beter

Voldoet je woning tegen deze deadlines niet aan het nodige label, dan krijgen ze bij een controle een gebrek van categorie II op hun technisch verslag en kunnen ze zelfs ongeschikt verklaard worden. Het afleveren van een conformiteitsattest voor zo’n woning is niet mogelijk, en ze mogen ook niet meer verhuurd worden.

Is er ook een renovatieplicht in Brussel en Wallonië?

In Wallonië geldt er momenteel geen renovatieverplichting.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moeten woningen tegen 2033 minstens een EPC-label E hebben. Tegen 2043 (of 2044, de regelgeving is zeer recent dus het exacte jaar moet nog bepaald worden) moeten ze minstens een EPC-label C hebben. De renovatieplicht in Brussel staat bovendien los van de verkoop: elke woning die het juiste EPC-label niet haalt, moet gerenoveerd worden. Ook hier zullen stevige boetes staan op het niet naleven van deze verplichting.

Bron: Zimmo.be
Foto: PixaBay

35