Slapen tijdens een hittegolf - Onrustige slaper

Slapen tijdens een hittegolf: zo kom je de nacht door!

Zomer betekent lange dagen, warme avonden en vaak gezellige terrasjes. Voor sommige mensen — zeker gevoelige slapers — zijn die gezellige zomerse dagen minder aangenaam zodra het bedtijd is. Voor het slapen tijdens een hittegolf maken de warme temperaturen het lastig om goed in slaap te vallen en door te slapen. Daarnaast zorgen licht, muggen en andere kleine ongemakken ervoor dat je slaap vaker verstoord wordt dan je zou willen.

Warme nachten en verstoring van het slaapritme

Tijdens een hittegolf blijft het ’s nachts vaak behoorlijk warm. Normaal gesproken koelt ons lichaam af als voorbereiding op de slaap, maar in een warme slaapkamer lukt dat minder goed. Je lijf blijft warm en dat maakt het lastig om in slaap te komen en diep door te slapen. Plakkerige lakens en het zweten in bed helpen natuurlijk niet mee. Het is dan ook niet vreemd dat je langer wakker ligt, onrustiger slaapt en ’s ochtends vermoeider wakker wordt.

Daarnaast speelt het biologische ritme een grote rol. Ons lichaam werkt volgens een interne klok, het zogenaamde circadiaanse ritme, dat wordt aangestuurd door licht en donker. Dit ritme regelt onder andere de aanmaak van melatonine, het hormoon dat ons helpt in slaap te vallen. In de zomer blijft het langer licht, en dat extra daglicht onderdrukt de melatonine-aanmaak. Daardoor kan het later worden voordat je in slaap valt, en word je ook vaker wakker gedurende de nacht.

Kleine ergernissen die je slaap verstoren

Naast warmte en licht zijn er nog allerlei kleine dingen die zomernachten soms flink lastig maken. Herken je ze?

  • Plakkerige lakens en de eeuwige vraag: slaap ik nu met dekbedhoes of zonder?
  • Het kopkussen omdraaien om even te profiteren van de ‘koude kant’ die tijdelijk verkoeling geeft.
  • De rolluiken openzetten voor frisse lucht, maar dan wordt het vaak weer te licht om goed te slapen.
  • Die vervelende mug die je wakker maakt en het noodgedwongen grote licht aanzetten om ‘m te vinden.
  • Het geluid van onweer dat soms ’s nachts hard tekeergaat en je uit je slaap houdt.
  • Luidruchtige buren die tot laat buiten zitten en het gesprek voortzetten alsof ze een feestje geven — gezellig, behalve als jij net probeert te slapen.😉
  • Wakker worden met een droge mond of juist in het zweet liggen.
  • Die vervelende wekker die weer veel te vroeg afgaat terwijl je het liefst nog even wil blijven liggen.

Al deze herkenbare situaties maken het niet makkelijker om uitgerust wakker te worden.

Het warme lijf dat moeilijk afkoelt

Je lichaamstemperatuur speelt een cruciale rol bij het in slaap vallen en doorslapen. Normaal daalt je temperatuur ’s avonds iets om je voor te bereiden op de nacht. Maar tijdens een hittegolf is het lijf vaak te warm en duurt het langer voordat het afkoelt. Die hitte blijft als het ware hangen, wat je wakker houdt.

Veel mensen zoeken verkoeling door het kopkussen om te draaien, met minder beddengoed te slapen, of zelfs zonder dekbedhoes. Dit zijn slimme aanpassingen, maar soms ook een worsteling. Want zonder dekbedhoes kan het oncomfortabel aanvoelen, terwijl met te veel beddengoed het zweten juist erger wordt.

Zo kom je de nacht door

Hoewel het lastig kan zijn om de zomerhitte helemaal te vermijden, kun je met een paar praktische maatregelen je nachtrust verbeteren:

  • Koel je slaapkamer: Zet ’s morgensvroeg en ’s avonds laat de ramen open voor frisse lucht. Gebruik een ventilator, maar zorg dat de lucht niet recht op je blaast.  Kies voor licht, ademend beddengoed van natuurlijke materialen zoals katoen of linnen.
  • Let op je slaaproutine: Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan, ook in het weekend. Dit helpt je biologische klok stabiel te houden, ook met langere dagen.
  • Vermijd sporten vlak voor het slapen: Sporten verhoogt je lichaamstemperatuur, waardoor het lastiger wordt om af te koelen. Kies liever voor beweging in de ochtend of vroege middag. Dit is eigenlijk ook niet verstandig bij warme temperaturen.
  • Neem een lauwe douche voor het slapen: Niet te koud en niet te warm; een lauwe douche kan helpen om je lichaamstemperatuur iets te verlagen en je klaar te maken voor de nacht.
  • Beperk licht vlak voor het slapen: Dim je lichten en beperk het gebruik van schermen (zoals telefoon, tablet en laptop), zodat je lichaam melatonine kan aanmaken.
  • Let op eten en drinken: Vermijd alcohol en zware maaltijden vlak voor het slapen gaan, die kunnen je slaap verstoren.
Wanneer de zomer niet de enige boosdoener is

Soms merk je dat de slaapproblemen blijven, ook als de hitte voorbij is en je alles hebt geprobeerd. In dat geval speelt er vaak meer dan alleen de seizoenen. Chronische slaapproblemen ontstaan niet zomaar en verdwijnen zelden vanzelf. > Het is dan raadzaam om eerst een bezoek te brengen aan de huisarts. Die kan helpen om eventuele medische of psychische oorzaken in kaart te brengen. Als die zijn uitgesloten, kan slaapcoaching helpen bij het doorbreken van negatieve slaapgewoonten, het opbouwen van vertrouwen in je slaap én het aanleren van technieken om beter te ontspannen en met stress om te gaan.

Meer informatie over hoe dit werkt, vind je op mijn website: www.coachingspraktijk-beter-slapen.com

Conclusie

Slapen tijdens een hittegolf en warme zomernachten is een herkenbare uitdaging, vooral voor gevoelige slapers. Het warme lijf dat moeilijk afkoelt, het lange daglicht dat je biologische klok in de war brengt, en kleine ongemakken zoals muggen en geluiden kunnen je nachtrust verstoren. Gelukkig kun je met een paar praktische tips je slaapkwaliteit verbeteren en je lichaam een handje helpen.

Lukt het ondanks alles toch niet om beter te slapen? Wees dan mild voor jezelf en overweeg op tijd ondersteuning te zoeken. Want een goede nachtrust is essentieel voor je gezondheid en welzijn — ook in de zomer.

 

Janne Toebak - Slaapcoach en ervaringsdeskundige
Janne Toebak woont in Essen en is werkzaam als slaapcoach in haar eigen praktijk. Ze werkt ook als verpleegkundige in een centrum voor mensen met een mentale beperking. Lange tijd is ze zelf ook een slechte slaper geweest. Ze weet nu ook dat slaapproblemen echt wel op te lossen zijn en als ervaringsdeskundige helpt ze lotgenoten om beter te slapen. Iedere twee weken deelt ze een van haar columns met ons. Klik hier voor haar eerder verschenen columns.