Niet storen a.u.b.: het broedseizoen van vogels duurt langer dan je denkt

5 uur geleden Dieren, Huis & tuin, Natuur, Nieuws, Vogels

Veel mensen denken dat het broedseizoen van vogels en andere dieren al lang voorbij is zodra de zomer aanbreekt. Toch is dat een hardnekkig misverstand. Uit onderzoek bij onze noorderburen blijkt dat een derde van de Nederlanders denkt dat het broedseizoen slechts twee à drie maanden duurt. Maar ook in België is dit misverstand wijdverspreid — met mogelijk nadelige gevolgen voor jonge dieren die juist nu nog worden geboren of opgroeien.

Zeker in natuurgebieden zoals de Kalmthoutse Heide en Grenspark De Zoom is het essentieel om dieren hun rust te gunnen. In dit artikel lees je waarom het broedseizoen zoveel langer duurt dan gedacht, en wat jij kunt doen om onze biodiversiteit te beschermen.

Wat is het broedseizoen precies?

Het broedseizoen is de periode waarin dieren zich voortplanten en hun jongen grootbrengen. Bij vogels begint dit meestal rond 15 maart en loopt het officieel tot half juli. Maar in de praktijk broeden sommige soorten nog tot in september. Denk bijvoorbeeld aan koolmezen die een tweede legsel produceren, of aan laat geboren egels en jonge bevers die nog volop zogen. Zelfs mollen beginnen pas in de zomer hun zoektocht naar een eigen territorium.

Niet alleen vogels: ook zoogdieren in de kraamkamer van de natuur

Hoewel het woord ‘broedseizoen’ doet denken aan vogels, is deze periode van levensbelang voor talloze dieren. Uit onderzoek blijkt dat 91% van de mensen bij het broedseizoen direct aan vogels denkt. Maar ruim 70% weet gelukkig ook dat zoogdieren als reeën, hazen, egels en bevers in deze maanden jongen krijgen of verzorgen. De natuur is nu — letterlijk — een kraamkamer, waarin rust van levensbelang is.

Waarom rust zo belangrijk is

Tijdens het broedseizoen zijn dieren extreem kwetsbaar. Een verstoring kan ertoe leiden dat vogels hun nest verlaten, jongen achterblijven, of roofdieren gemakkelijker toeslaan. Vooral in drukbezochte natuurgebieden zoals die rond Kalmthout, Wuustwezel en Essen kan menselijke activiteit grote gevolgen hebben. Honden die loslopen, fietsers die van de paden afwijken, of bezoekers die zich niet bewust zijn van nesten in bermen of struiken: het zijn allemaal risicofactoren voor jong leven.

Een tweede nest, een tweede kans

Wist je dat veel vogels in deze tijd van het jaar nog een tweede nest maken? Soorten zoals eekhoorns, koolmezen en merels zijn hierom bekend. Ook koekoeken zijn nog volop actief en zoeken naar geschikte nesten om hun eieren in te leggen. Het feit dat deze dieren nog steeds in hun broedfase zitten, toont aan hoe lang en gelaagd het broedseizoen eigenlijk is.

Wat jij kunt doen om dieren te helpen

Gelukkig is er veel dat we als natuurliefhebbers kunnen doen om bij te dragen aan het succes van het broedseizoen:

Blijf op de paden
Zo voorkom je dat je per ongeluk nesten of schuilplekken verstoort. Zelfs een korte omweg door het hoge gras kan fataal zijn voor een jong dier.
Houd je hond aan de lijn
Honden zijn nieuwsgierig en snel. Een jonge haas of egel maakt geen schijn van kans wanneer een loslopende hond door het struikgewas jaagt.
Laat de bermen met rust
Maai je tuin of berm pas na het broedseizoen. Veel vogels, vlinders en insecten gebruiken deze plekken om te broeden of voedsel te zoeken. Mei niet maaien, is een goede eerste stap.
Ruim afval op
Etensresten en plastic trekken roofdieren aan of veroorzaken verwondingen bij jonge dieren. Neem alles mee naar huis, en laat niets achter in de natuur.
Plant met zorg
Help biodiversiteit in je tuin of buurtpark door inheemse bloemen en struiken te planten. Deze bieden voedsel en beschutting aan tal van dieren.

De situatie in onze regio

In de Kalmthoutse Heide en omliggende natuurgebieden is het broedseizoen volop aan de gang. De zandgronden, heidevelden en bosranden vormen een uniek leefgebied voor zeldzame soorten zoals de boomleeuwerik, nachtzwaluw en geelgors. Ook reeën, vossen en everzwijnen brengen hier hun jongen groot. Rust en respect zijn dus geen luxe, maar een absolute noodzaak om dit kwetsbare ecosysteem in stand te houden.

Meer aandacht voor biodiversiteit

Het verlengen van het bewustzijn rond het broedseizoen past in een bredere trend: steeds meer mensen tonen belangstelling voor biodiversiteit. Initiatieven zoals bloemenweides, insectenhotels, en het later maaien van grasvelden dragen bij aan een rijkere natuur. Wanneer we de natuur niet alleen bewonderen, maar ook beschermen, geven we jonge dieren een eerlijke kans om te overleven.

Conclusie

Het broedseizoen is veel meer dan een paar maanden in het voorjaar. Het is een cruciale periode die bij veel soorten tot ver in de zomer doorloopt. In een regio als de Kalmthoutse Heide, waar biodiversiteit hoog in het vaandel staat, kunnen we met eenvoudige acties een groot verschil maken. Door op de paden te blijven, honden aan te lijnen, afval op te ruimen en pas later te maaien, dragen we allemaal bij aan het behoud van onze kostbare natuur.

Meer lezen?