Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
De grote vakantie is bijna voorbij. Voor velen betekent dat: de wekker gaat weer vroeger, onze agenda’s vullen zich opnieuw met vergaderingen en afspraken, en het dagelijkse ritme keert terug. Kinderen gaan weer naar school, studenten hebben vaak nog even rust voordat hun studie start – maar voor de meeste volwassenen begint het werkritme nu echt weer. Ook de zelfstandigen merken vaak dat de zomerpauze voorbij is en dat er weer extra opdrachten en klanten op hen wachten. Juist in deze overgang merk je hoe belangrijk slaap is. Waar de nachten in de vakantie soms langer of losser waren, moet je nu weer op tijd naar bed om de dag uitgerust te beginnen.
Terug naar het ritme
De overgang kan verrassend zwaar aanvoelen. Een volle inbox, kinderen die klaargemaakt moeten worden voor school, de eerste vergaderingen van de week en de constante druk om alles bij te houden: het is niet vreemd dat de nachtrust daaronder lijdt. Zelfs als je probeert rustig te blijven, sluipen spanning en lichte stress ongemerkt je avondroutine binnen. Maar wat als dat niet lukt? Wat als de slaap wegblijft, hoe moe je ook bent?
Het stille monster van slapeloosheid
Wie slapeloosheid kent, weet hoe hardnekkig het kan zijn. Soms lukt het wel om te slapen, maar word je constant wakker en voel je je de volgende ochtend toch moe. Andere nachten draai je uren in bed: je kijkt naar de klok, je probeert te letten op je ademhaling en je piekert over werk of huishoudelijke taken. Het voelt alsof je hersenen in voortdurende paraatheid blijven… Zoals een cliënt ooit zei: “Die hersenpanmotor blijft maar draaien.” Voor sommige mensen wordt dit een chronische, hardnekkige aandoening.
Het lastige is dat het voor de buitenwereld vaak niet zichtbaar is. Je voelt je uitgeput, prikkelbaar en leeg, maar anderen merken het nauwelijks. Alsof er iets in de kamer aanwezig is dat je wakker houdt: het stille monster van slapeloosheid. Het vreet aan je energie en geduld, terwijl je er zelf machteloos naar kijkt.
De vicieuze cirkel
Dat monster voedt zich met onrust. Hoe meer je probeert te slapen, hoe lastiger het wordt. Op een gegeven moment lukt ontspannen bijna niet meer en wordt slapen zelf een inspanning. Het lichaam spant zich aan, gedachten draaien rond en de slaap glipt verder weg. Kleine stressmomenten overdag – een lastige vergadering, een onverwacht telefoontje, een discussie – maken het alleen maar erger. Zodra je in bed ligt, komen alle zorgen weer naar boven. En terwijl je wakker ligt, groeit de angst voor de volgende dag.
Zo ontstaat een vicieuze cirkel. Een slechte nacht maakt je overdag vermoeid. Vermoeidheid geeft spanning: je maakt sneller fouten, voelt je prikkelbaar, hebt minder geduld. Die spanning neem je mee naar de avond, waardoor de kans op een nieuwe slechte nacht groter wordt. Slapeloosheid voedt zichzelf en kan zo je dagen net zo bepalen als je nachten.
Het effect overdag
Veel mensen die hiermee worstelen, zeggen vaak: “Ik weet niet meer wanneer ik voor het laatst écht uitgerust wakker werd.” Natuurlijk slaap je soms wel, maar meestal word je toch moe wakker en voelt het alsof je lichaam en hoofd zijn vergeten hoe het is om echt uitgerust te zijn.
Slapeloosheid beïnvloedt niet alleen je nachten, maar je hele leven. Je concentratie lijdt, je bent sneller geïrriteerd, kleine taken kosten meer moeite. Zelfs plezier maken wordt soms zwaar, omdat je energie ontbreekt. Slapeloosheid trekt een sluier over alles wat je doet en beperkt de vrijheid die je overdag voelt.
De weg naar rust
En toch hoeft slapeloosheid geen levenslange veroordeling te zijn. Het monster lijkt misschien wel groot, maar het is niet sterker dan jij. Slapen is geen kunst die je kwijt kunt raken. Het is een vaardigheid die in je zit, ook al voelt het nu onbereikbaar. Vaak vraagt het niet om harder je best doen, maar juist om anders kijken. Minder vechten, meer begrijpen.
Podcast: Waarom slapen niet lukt als je te hard probeert
Luister de column waarin ik uitleg waarom “je best doen” in bed vaak averechts werkt, en wat je wél kunt proberen tijdens drukke periodes.
Slapeloosheid is hardnekkig, maar niet onomkeerbaar. Er zijn manieren om deze cirkel te doorbreken. Soms zit dat in gewoontes: hoe je dag eruitziet, hoe je je avond inricht. Soms gaat het over spanning in je lichaam: leren herkennen dat je schouders vastzitten of je ademhaling te hoog zit. En soms gaat het over vertrouwen: weer durven geloven dat je kunt slapen, ook al voelt het alsof je dat vermogen kwijt bent.
Dat vraagt geduld. Een patroon dat zich maanden of jaren heeft opgebouwd, verdwijnt niet in één nacht. Maar elke kleine stap telt. Elke keer dat je mild blijft naar jezelf en niet straft om een slechte nacht, wordt het monster een stukje kleiner.
Nu de vakantie voorbij is en de druk van werk en school weer toeneemt, is het misschien goed om daar bij stil te staan. We verwachten vaak dat we “fris” starten, maar niet iedereen kan dat. En dat is niet omdat je tekortschiet, maar omdat slapeloosheid soms grip krijgt op je leven.
Een beetje steun kan helpen
Het belangrijkste is dit: je hoeft die strijd niet in je eentje te voeren. Slapeloosheid komt vaker voor dan je denkt. Veel mensen lopen ermee rond, vaak in stilte. Het is vaak onzichtbaar voor de buitenwereld. Juist door het te erkennen en er open over te zijn, zet je al een stap richting verandering.
Misschien voelt het nu alsof je het vertrouwen in je eigen slaapvermogen een beetje kwijt bent. Dat is begrijpelijk en menselijk. Soms is hulp welkom en gewoon nodig, omdat slaapproblemen vaak een totaalaanpak vragen: aandacht voor dag- en avondritme, ontspanning, lichaamsspanning en de manier waarop je met gedachten omgaat. Met kleine stappen en de juiste ondersteuning kan dat vertrouwen langzaam terugkomen.
Het stille monster in de nacht is hardnekkig. Maar het is niet onverslaanbaar.
Wie daar wat hulp bij wil, kan op een rustige manier kijken of er extra steun gewenst is. Meer informatie is te vinden op coachingspraktijk-beter-slapen.com.
