Stamboom staat voortaan voor meer dierwelzijn

2 dagen geleden Nieuws, Regio

Dierenminister Ben Weyts heeft de eerste officiële Vlaamse stamboom uitgereikt aan een kleinschalige hondenfokker in het Oost-Vlaamse Melsele. Het gaat om een erkende fokker van het ras Cavalier King Charles Spaniel. Met deze symbolische eerste uitreiking geeft Vlaanderen het startschot voor een nieuwe aanpak in de honden- en kattenfokkerij, dat genetische defecten zoals platsnuiten en heupaandoeningen wil uitfokken.

Een stamboom garandeert voortaan dat het dier gefokt is volgens een erkend fokprogramma, in detail opgesteld per ras. Een omvangrijk werk van lange duur. “Vandaag zegt een stamboom enkel iets over de afstamming van het dier. Niets over de gezondheid of over het dierenwelzijn”, zegt Weyts. “Vanaf 1 juli zorgen we ervoor dat dikwijls pijnlijk erfelijke afwijkingen die er door de mens zijn ingekweekt er weer worden uitgekweekt. Dat is een werk van lange adem, maar we zijn het aan onze trouwe viervoeters verplicht”.

In Vlaanderen worden er jaarlijks zo’n 90.000 honden en 60.000 katten geboren. Daarvan hebben er zo’n 30.000 een stamboom. Wie zo’n rashond of -kat koopt, verwacht een gezond dier. Een stamboom wordt dan ook vaak gezien als een kwaliteitslabel door de koper. Maar in de praktijk duiken bij heel wat populaire rassen ernstige erfelijke aandoeningen op. Denk aan oogziekten bij bordercollies of ademhalingsmoeilijkheden bij Franse bulldogs met platte snuit.

Ook bij katten zijn er voorbeelden: de vouwoorkat, die lijdt aan pijnlijke kraakbeendefecten, of designerrassen zoals de Munchkin-kat met aangeboren dwerggroei. Deze aandoeningen zijn vaak het gevolg van jarenlang doorfokken door de mens op uiterlijke kenmerken, zonder oog voor gezondheid of genetische diversiteit.

Verantwoorde fokprogramma’s

Dierenminister Weyts besloot daarom in 2024 in te grijpen: via nieuwe fokprogramma’s, die werken op basis van genetische testen en doordachte ouderselectie, kunnen erfelijke afwijkingen systematisch en duurzaam worden teruggedrongen. Weyts zette voor de ontwikkeling van de fokprogramma’s een samenwerking op met de KU Leuven en UGent, onder de naam ‘Breeding Healthy Pets’. Zij zorgen voor een wetenschappelijke onderbouwing en een gedragen fokkerijbeleid.

Intussen zijn er al meer dan 100 erkende fokprogramma’s voor honden en bijna 50 voor katten. Uiteindelijk zullen er programma’s komen voor zo’n 350 hondenrassen. Voor kattenrassen zijn de meeste al erkend. Vanaf 1 juli 2025 mogen stamboekverenigingen enkel nog Vlaamse stambomen uitreiken voor honden en katten die gekweekt werden via een erkend fokprogramma. Zo wordt de gezondheid en het dierenwelzijn beter gegarandeerd. Momenteel zijn er 6 erkende stamboekverenigingen voor honden en 5 voor katten.

Eerste Vlaamse stamboom

Vlaams Dierenminister Ben Weyts reikte vandaag de eerste officiële stamboom uit aan een kleinschalige hondenfokker in het Oost-Vlaamse Melsele. Het gaat om een fokker van het ras Cavalier King Charles Spaniel. De pups, waarvoor de stambomen werden opgesteld, werden geboren in het weekend van Pasen in huiselijke kring. Weyts bracht een bezoek aan de 6 weken oude pups en hielp hen verzorgen.

“In het buitenland kiest men soms te snel voor een totaalverbod, waardoor dieren de dupe worden van menselijke fouten”, zegt Weyts. “In Vlaanderen pakken we het anders aan: met verantwoorde fokprogramma’s en officiële stambomen herstellen we die fouten stap voor stap. Zo winnen álle betrokkenen: het zorgt voor gezondere dieren, meer erkenning voor goede fokkers en meer zekerheid voor de koper. Het is een werk van lange adem, maar onze viervoeters verdienen dit”.