Tijdens het Hommelweekend van Natuurpunt werden 8640 hommels ingegeven, verdeeld over 12 soorten. De hommels profiteerden duidelijk van het mooie weer. De hommels uit de aardhommelgroep zijn het meest gezien, op de tweede plaats staat de akkerhommel en de derde plaats is voor de weidehommel. Geen verrassende top drie aangezien deze soorten het meest voorkomen. Het Hommelweekend is meteen de start van de campagne Insectenzomer ‘Niet meppen, wel appen’.
De top drie
Deze top drie levert niet echt verrassingen op. Ondanks de algemene achteruitgang van alle hommels, zijn deze soorten het meest algemeen en doen ze het over heel Vlaanderen goed. De ranking wordt aangevoerd door de aardhommelgroep. Een groep inderdaad, omdat hier 4 soorten onder vallen die zonder microscoop zeer moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Naast enkele zeldzamere soorten, is de aardhommel de meest voorkomende. Die komt in grote aantallen voor in tuinen op lavendel en andere typische tuinplanten.
De akkerhommel is een generalist, die ook heel veel in graslanden en wegbermen voorkomt, terwijl de weidehommel eerder een soort is van kleinschalige landschappen met veel struiken en bomen.
Waarnemingen en het weer
Tijdens het afgelopen Hommelweekend werden 8640 waarnemingen ingegeven, verdeeld over 12 soorten. Een sterke stijging ten opzichte van vorig jaar. Toen werden tijdens het eerste weekend van juni 1728 waarnemingen ingegeven van 13 soorten. Daar zit het weer zeker voor iets tussen. In 2024 was het opvallend nat, terwijl we afgelopen weekend van zeer zonnige omstandigheden konden genieten. Extreme weersomstandigheden hebben sowieso een groot effect op het voorkomen van onze hommels. De onvoorspelbare opeenvolging van extremen maakt het veel van onze soorten erg moeilijk. Sommige soorten reageren positief op een nat voorjaar, terwijl anderen net profiteren van een droge zomer. Maar doordat hommels eerder koudeminnend zijn, zijn hittegolven sowieso nefast voor al onze hommels.
Hommelweekend: de cijfers

2024: zomer zonder steenhommels, 2025 voorzichtig herstel?
De vijfde plaats is weggelegd voor de steenhommel. Je zou kunnen denken dat die de grote winnaar is van het Hommelweekend. Hij is nl. 818 waargenomen, tegenover 47 keer vorig jaar. Maar de soort zit al jaren in een sukkelstraatje en zijn aantallen kunnen flink schommelen. Uit een analyse van de data van dit jaar blijkt dat de soort zich maar mondjesmaat herstelt. Dat is ook het signaal dat de bijenspecialisten van Natuurpunt op het terrein geven: lokaal komt de steenhommel dit jaar in grote aantallen voor, maar op heel wat plaatsen blijft het zoeken. Dus hopelijk herstelt ze zich de komende jaren.
Winnaars
Vorige week lieten we al weten dat de veenhommel op weg is naar een recordjaar. En dat bevestigt ook het Hommelweekend en de meerjarenanalyses. Van deze soort zijn er tijdens het weekend nog eens 4 extra gezien, en tijdens de hele week zelfs 14. Dat lijkt niet veel, maar voor een zeldzame soort wil dat wel iets zeggen.
Ook de vrij zeldzame tuinhommel is bezig aan een recordjaar. Mogelijk zijn beide soorten erg gevoelig voor hittegolven, die vorig jaar uitbleven door het natte voorjaar en het bufferend effect hiervan.
En verliezers…
Nog opvallend is het verlies van onze algemeenste koekoekshommels. Koekoekshommels leggen hun eitjes in de nesten van andere hommelsoorten en zijn daar dus rechtstreeks van afhankelijk. Zowel gewone koekoekshommel, vierkleurige koekoekshommel als grote koekoekshommel laten een sterk verlies optekenen in 2025. Mogelijk speelt hierbij een tijdseffect. Het droge voorjaar zorgt voor een vertraging in de opbouw van de nesten van de gastsoorten, waardoor ook de koekoekshommels mogelijk een stukje later actief zullen zijn.
Oproep insectenzomer
Het Hommelweekend is achter de rug, maar de Insectenzomer van Natuurpunt start nog maar net. Blijf dus insecten fotograferen en doorgeven de hele zomer lang. Zo kan Natuurpunt pas echt zien hoe het met de soorten gaat.
Je kan dat doen met de natuurherkenningsapp ObsIdentify. Zo draag je bij aan het onderzoek naar deze superbestuivers en vergroot je het bewustzijn over het belang van deze insecten. Meer informatie over de Insectenzomer, het grootste insectenonderzoek in Vlaanderen, vind je op www.insectenzomer.be.
Bron: Natuurpunt.be
Foto banner: PixaBay