Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
De ‘Europese Dag van de Nationale Parken’, European Day of Parks, wordt jaarlijks gevierd op 24 mei en is in 1999 geïnitieerd door de EUROPARC Federation ter ere van de beschermde natuurgebieden in Europa. Het belangrijkste doel van de meeste Europese Nationale parken is het beschermen van de natuur en het realiseren natuurnetwerken.
De eerste Nationale parken van Europa werden opgericht in Zweden. Op 24 mei 1909 werd de Natuurbeschermingswet ingevoerd, waardoor negen van de meest waardevolle natuurgebieden in Zweden de beschermde status van Nationaal park kregen. En dat wordt nu jaarlijks gevierd.
In 2025 staat het thema biodiversiteit centraal
GroenRand blijft benadrukken dat de natuur een netwerk van gebieden vereist, zodat dier- en plantsoorten in het ene gebied gemakkelijk in contact kunnen komen met soortgenoten in andere gebieden. Vlaanderen heeft door haar beleid een sterk versnipperd landschap gecreëerd, waardoor grote stukken natuur geïsoleerd zijn geraakt. Dit heeft aanzienlijke negatieve gevolgen voor de biodiversiteit.
Door deze versnippering nemen populaties in omvang af, wat leidt tot een vicieuze cirkel. Populaties worden vaker geconfronteerd met inteelt en worden kwetsbaarder voor externe invloeden zoals ziekten, droogte, enzovoort. Dit resulteert in een verhoogde sterftegraad. Populaties blijven in grootte afnemen, waardoor het effect zichzelf verder versterkt. Zonder ingrijpen zal deze cyclus onherroepelijk resulteren in uitsterven van de soort. Het is daarom van cruciaal belang om natuurgebieden met elkaar te verbinden tot grotere, samenhangende eenheden, en dat is precies waar Nationale parken volop aan werken.
Grenspark Kalmthoutse Heide
Het primaire doel van GroenRand is het waarborgen van voldoende financiering voor de implementatie van het Masterplan en het Operationeel Plan, zodat deze biodiversiteitsdoelstellingen en netwerken kunnen worden verwezenlijkt. Omwille van zorgen vanwege grondeigenaars en landbouwers is in 2023 beslist om geen kandidaat dossier in te dienen als Nationaal Park Vlaanderen.
GroenRand benadrukt dat zij het belang blijft onderschrijven van het aanstellen van een bemiddelaar die rechtstreeks met de betrokken partijen in gesprek gaat om tot een schikking te komen. De natuurvereniging heeft de indruk behouden dat verschillende gemeenten en politici het bemiddelingsvoorstel blijven steunen. Daarom houdt GroenRand voorlopig in het midden of dit traject haalbaar blijft. Echter, gezien de huidige spanningen, achten zij dit kortetermijndenken momenteel weinig realistisch.
Daarom werkt GroenRand tegelijkertijd aan een alternatief om tot een werkbare langetermijnvisie te komen. De natuurvereniging stelt als compromis voor om de term ‘bemiddelaar’ niet langer te hanteren, aangezien deze de indruk zou kunnen wekken dat het om een kortdurend bemiddelingsproject gaat en mogelijk beangstigend kan zijn voor sommige partners.
Een bijkomend personeelsbudget kan worden toegewezen aan het Grenspark met als doel, via een langetermijnvisie, de samenwerking tussen landbouwers en grondeigenaren te bevorderen. De Stichting van Openbaar Nut Grenspark Kalmthoutse staat onder leiding van directeur-bestuurder Jan Weverbergh en beschikt over een professioneel team van 4,5 VTE.
GroenRand stelt voor dat de minister gedurende enkele jaren 0,5 VTE toevoegt om de samenwerking stapsgewijs verder te versterken. Een functie die volledig wordt ingezet om de samenwerking tussen landbouwers, particuliere eigenaren en natuurverenigingen te bevorderen. De aanwezigheid van deze trait-d’union creëert ruimte, bouwt bruggen en geeft een nieuwe dynamiek tussen de betrokkenen. Gedurende een langdurig proces krijgen alle groepsleden de kans om hun aandachtspunten en standpunten naar voren te brengen. Het is een inspirerende methode om gezamenlijk informatie te delen, wederzijds begrip te bevorderen en alternatieve ideeën en consensus te ontwikkelen.
Een tweede tegenslag, GroenRand viert daarom The European Day of Parks in mineur
In mei 2023 slaagde het Grenspark Kalmthoutse Heide er niet in om aan Vlaamse zijde de status van Nationaal park te verkrijgen. Echter, een tweede tegenslag lijkt zich aan te dienen: het Nederlandse kabinet wil 24 miljoen euro bezuinigen op de Nationale Parken van Nederland. Als deze steun wegvalt, komen belangrijke doelen en projecten rond biodiversiteit direct in gevaar.
Denk aan het uitvoeren van het Masterplan, waarin natuurherstel, klimaatadaptatie, educatieve en recreatieve voorzieningen hand in hand gaan. Maar ook de unieke samenwerking over de grens tussen overheden, natuurbeheerders, grondeigenaren, ondernemers en vrijwilligers. Dit prachtig netwerk, dat jarenlang zorgvuldig werd opgebouwd, dreigt ernstig verzwakt te worden.
Op 22 mei spreekt de Tweede Kamercommissie Landbouw, Visserij, Voedselkwaliteit en Natuur (LVVN) over deze bezuiniging. Laat van je horen. Teken de petitie en geef onze natuur een stem!
Bron: GroenRand
Foto: Chris Blommaert
7
