De zorg in de Vlaams-Nederlandse grensregio krijgt een belangrijke impuls. Op 23 mei keurde het Comité van Toezicht van het Europese Interreg-programma het project Zorg over de grenzen heen goed. Met deze goedkeuring vloeit er in totaal €1.299.971,50 naar de vier betrokken partners: de gemeente Essen, het Bravis ziekenhuis (Roosendaal, NL), AZ Klina (Brasschaat, BE) en het Care Innovation Center West-Brabant (NL). Samen willen zij via een sterkere samenwerking de zorg in de grensstreek verbeteren en het bestaande Zorgpunt Grens in Essen uitbouwen tot een volwaardig grensoverschrijdend zorgpunt.
Zorg kent geen grenzen, systemen wel
De nood aan toegankelijke, kwaliteitsvolle zorg stopt niet aan landsgrenzen. Toch botsen zowel patiënten als zorgaanbieders in grensregio’s op drempels: verschillen in wetgeving, zorgsystemen, financiering, cultuur en informatiedeling maken samenwerking lastig. Voor ziekenhuizen als AZ Klina en Bravis – op amper 30 km van elkaar – vormt dat een gemiste kans.
“Met het Zorgpunt Grens bouwen we in Essen aan zorg, die letterlijk en figuurlijk grenzen overstijgt. Binnen dit innovatieve samenwerkingsproject nemen we een voortrekkersrol op.” zegt Arno Aerden, schepen van Sociaal beleid en Zorgpunt. “Ik ben ontzettend trots dat onze gemeente Essen via dit project inzet op toegankelijke en toekomstgerichte zorg in de hele grensregio!” vult burgemeester Geert Vandekeybus aan.
Uitdagingen
Tegelijk kampen beide landen met gelijkaardige uitdagingen: personeelstekorten, druk op spoeddiensten en huisartsen en een toename van chronische aandoeningen. Grensoverschrijdende samenwerking biedt hier unieke kansen: voor patiënten betekent het snellere en nabijere zorg, voor zorginstellingen een efficiënter gebruik van middelen en grotere impact.
“Met het Zorgpunt in Essen brengen we zorg dichter bij de mensen, ongeacht aan welke kant van de grens ze wonen. Dankzij de drie piloottrajecten bouwen we, samen met onze Vlaamse partner – het lokaal bestuur van Essen – en onze Nederlandse partners – Bravis ziekenhuis en het Care Innovation Center – aan een nieuw zorgmodel dat grensverleggend en mensgericht is. We geloven sterk in de kracht van samenwerking om structurele drempels te overwinnen. Innovatief grenzen verleggen in het belang van de burger is voor ons geen slogan, maar een gedeelde ambitie die we elke dag in de praktijk willen brengen!”
Joost Baert, algemeen directeur AZ Klina
Een gedeeld zorgpunt in Essen
Met het goedgekeurde project willen de vier partners samen innovatieve en rendabele grensoverschrijdende zorgmodellen ontwikkelen en testen. Centraal daarin staat het bestaande Zorgpunt Grens in Essen, dat zal verder worden uitgebouwd tot een fysiek onthaal- en zorgpunt voor zowel Vlaamse als Nederlandse patiënten. Het gebouw, een voormalig douanekantoor aan de Belgisch-Nederlandse grens, wordt grondig verbouwd en heringericht met consultatieruimtes, behandelkamers, wachtruimte en opslagmogelijkheden. De werken starten naar verwachting in het voorjaar van 2026.
Pilootproject en samenwerking op lange termijn
Naast de verbouwing van het zorgpunt worden binnen het project ook drie concrete zorgtrajecten uitgerold, bijvoorbeeld rond chronische zorg of een gezamenlijk instructiepunt. In zo’n instructiepunt kunnen verpleegkundigen sessies zelfzorg geven aan Vlaamse en Nederlandse patiënten. Tegelijkertijd worden bestaande obstakels, van regelgeving tot datadeling, in kaart gebracht en geanalyseerd. Zo leggen de partners de fundamenten voor een duurzame samenwerking op lange termijn.
“Dit pilootproject is veel meer dan een eenmalige samenwerking: het is een proeftuin voor grensoverschrijdende zorg van de toekomst. Door concrete zorgtrajecten op te zetten én tegelijk structurele obstakels zoals regelgeving en datadeling in beeld te brengen en waar mogelijk aan te pakken, bouwen we stap voor stap aan duurzame en geïntegreerde zorg tussen Vlaanderen en Nederland.”
Chantal Van Spaendonck, directeur CIC
Een partnerschap over grenzen heen
• AZ Klina (Brasschaat) is het acuut referentieziekenhuis voor Noord-Antwerpen en telt meer dan 1.700 medewerkers en 200 artsen
• Bravis ziekenhuis (Roosendaal & Bergen op Zoom) bedient 300.000 inwoners en werkt aan de bouw van een nieuw ziekenhuis tegen 2028.
• De gemeente Essen, strategisch gelegen op de grens, neemt het voortouw in de herinrichting van het zorgpunt.
• Het Care Innovation Center West-Brabant verbindt zorginnovatie met praktijkervaring en zal onder andere de grensbarrières analyseren.
Zorg over de grens als toekomstmodel
Dit project kan een inspirerend voorbeeld worden voor andere grensregio’s. Door barrières te benoemen én te doorbreken, willen de partners de toegankelijkheid, kwaliteit en efficiëntie van zorg verhogen, voor alle burgers, ongeacht aan welke kant van de grens zij wonen.
“Door over landsgrenzen heen te verbinden, van elkaar te leren en samen te werken, verbeteren we de zorg voor de inwoners van deze grensregio. Dat helpt ons ook bij het omgaan met de uitdagingen in de zorg. Bovendien kunnen andere grensregio’s hun voordeel doen met onze ervaringen.”
Bianka Mennema, bestuurder Bravis ziekenhuis
Bron en foto: gemeente Essen