Zondag 22 juni vindt de viering van het 175-jarig bestaan van de Nispense molen van Aerden èn de feestelijke opening van de naastgelegen Windschuur plaats.
Beltmolen van Aerden
De Beltmolen van Aerden in Nispen is één van de vier molens in de gemeente Roosendaal. De molen is gebouwd in 1850 en werd gebruikt als korenmolen. Opdrachtgever voor de bouw was Johannes van de Weijgert, die de molen vier jaar later verkocht aan Johannes Ludovicus Aerden uit Wouw. Om minder afhankelijk te zijn van de wind werd in 1883 een stoommachine geplaatst en in 1903 een petroleummotor. Toch werd ook op de wind gemalen: in 1936 installeerde molenmaker Marinus van Riet zijn zelfzwichtend systeem, het zogenaamde van Riet-systeem, op beide roeden.
Riet-systeem
De molen van Aerden is juist door het (nog steeds werkzame) van Riet-systeem uniek in z’n soort. De uitvoering van het systeem op beide roeden is op geen andere molen meer toegepast. In plaats van een hekwerk met zeilen, wat gangbaar is op de meeste molens, heeft de molen van Aerden op de wieken achter de roeden om de lengteas draaibare panelen. De kantelbare panelen passen hun stand automatisch aan de kracht van de wind, waardoor de molen een constantere draaisnelheid aan kan houden. De molen van Aerden draait meestal nog wekelijks minimaal één ochtend (meestal op vrijdag) en is op dat moment gratis toegankelijk voor het publiek.
De Windschuur
De gemeente Roosendaal heeft recentelijk de restauratie van het zogenaamde ‘motorhuis’ naast de molen van Aerden in Nispen afgerond. Voor het beheer van dit motorhuis is Stichting ‘de Windschuur’ opgericht. De Windschuur zal in de toekomst worden gebruikt als bezoekersruimte om individuen en kleinere groepen te ontvangen als de molen ‘regulier’ is opengesteld, en tijdens ‘speciale’ dagen zoals bijvoorbeeld de Nationale Molendag en Open Monumentendag. Verder wordt de Windschuur gebruikt als documentatiecentrum en voor educatieve doeleinden, gericht op molens in het algemeen en die van Nispen in het bijzonder. Tevens kan van de ruimte gebruik worden gemaakt voor activiteiten door regionale culturele en educatieve organisaties.
Regionale cultuurhistorie
De Windschuur wordt ingericht met permanente en tijdelijke exposities en tentoonstellingen gerelateerd aan de beltmolen van Aerden, (West-Brabantse) molens en aan regionale cultuurhistorie. Tentoonstelling- en presentatiemateriaal kan onder andere ook worden gebruikt voor educatieve en voorlichtingsdoeleinden (scholen en verenigingen), presentaties voor specifieke doelgroepen, vakgerichte (molenaars) cursussen, etc.
Programma zondag 22 juni
Het programma voor de feestelijke opening van de Windschuur en het 175-jarig bestaan van de molen van Aerden bestaat uit:
• 10:00: Opening van de poort aan de Dorpsstraatzijde met oude ambachten op het voorplein, een draaiende molen draait en bezichtiging van de Windschuur
• 10:30: Officiële opening van de Windschuur door Burgemeester Mark Buijs
• 11:00: Lezing John Verpaalen (voorzitter Stichting Levende Molens) over de molen en het behoud van het motorhok (de Windschuur)
• 12:00: Inleveren kleurplaten schoolkinderen, pannenkoeken eten, en optreden van Hofkapel De Kriekeplukkers uit Nispen
• 13:30: Presentatie molenmaker Verbij over restauraties van de molen van Aerden
• 14:00: Korte toespraak Peter Jansen (voorzitter West-Brabantse molens)
• 14:30: Bezichtiging Windschuur (met o.a. kunst op molenzeil door Peet Wessels), molen en oude ambachten
• 17:00: Sluiting van de poort
Foto: ©Jos Nieuwlaat
KJD