Reanimatie op school als sleutel tot een hartveilig Essen

Jaarlijks krijgen in België ongeveer 10.000 mensen een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Slechts één op tien overleeft, tenzij omstaanders snel en correct kunnen handelen. Daarom zet de gemeente Essen sterk in op een hartveilig beleid, waarbij reanimatie een centrale plaats krijgt en dat begint al op school.

Levens redden leren we vanaf de schoolbanken

Vanaf het schooljaar 2026–2027 krijgen leerkrachten in het lager en secundair onderwijs een centrale rol in het reanimatiebeleid. Via een ‘train-the-trainer’-opleiding van AZ Klina leren zij hoe ze hun leerlingen kunnen aanleren om levensreddend op te treden. Elke school duidt een zestal medewerkers aan die vanaf het vijfde leerjaar tot het zesde middelbaar jaarlijks minstens één uur praktijkles geven over reanimatie en het gebruik van een AED-toestel. Jongere leerlingen krijgen op hun beurt lessen die hen leren hoe ze noodsituaties kunnen herkennen en hulp kunnen inroepen. De gemeente voorziet reanimatiepoppen en AED-toestellen, terwijl de dienst 112 van AZ Klina instaat voor de professionele opleidingen en ondersteuning.

“Reanimatie is geen medische luxe, het is een basisvaardigheid die iedereen zou moeten beheersen. Elke minuut telt. Als we erin slagen om kinderen en jongeren al vroeg te leren hoe ze kunnen helpen, bouwen we aan een generatie die levens kan redden,” zegt Gerry Van den Langenbergh, coördinator van de ambulancedienst van AZ Klina en bestuurslid van de Belgische Reanimatieraad (BRC).

Van de klas naar de hele gemeenschap

De reanimatielessen maken deel uit van een ruimer hartveilig beleid, waarin de gemeente investeert in kennis, vaardigheden en samenwerking. Sinds april 2024 werkt Essen met een AED-spreidingsplan, zodat binnen een straal van 750 meter altijd een publiek toegankelijk toestel te vinden is. In totaal zijn er intussen 18 AED’s verspreid over het grondgebied, allemaal geregistreerd in de app Staying Alive. De gemeente kiest voor een doelgroepgerichte aanpak. De inhoud en de vorm van de opleidingen worden afgestemd op elke doelgroep zoals scholen, vrijwilligers, het Huis van het Kind, de brede bevolking, gemeentepersoneel, adviesraden en vrijwilligers. Het Huis van het Kind legt de focus op jonge ouders en de kinderopvang. Voor de brede bevolking zet de gemeente dan weer in op toegankelijke en laagdrempelige opleidingen waarbij we twee verschillende dingen aanbieden: gecertificeerde opleidingen tegen betaling en een gratis opleiding om de drempel laag te houden. Adviesraden zoals de sportraad, jeugdraad en seniorenraad hebben ook baat bij een opleiding. De leden van de adviesraden maken namelijk deel uit van Essense verenigingen. We stemmen de lessen af op de start van sport- en kampseizoenen zodat ze maximaal aansluiten bij de werking van deze verenigingen. Bij de gemeentelijke diensten bestaan er al EHBO-verantwoordelijken. Zij zullen volgens hetzelfde train-the-trainer-systeem als de scholen worden opgeleid en leren reanimatie- en EHBO-vaardigheden aan bij de andere collega’s. Ook het college van burgemeester en schepenen zal een opleiding volgen.

“We deden inspiratie op bij Baskische scholen. Leerlingen leren daar al op zeer jonge leeftijd reanimeren. Als we dit ook in Essen doen, zal over tien jaar een groot deel van onze bevolking om kunnen gaan met dergelijke noodsituaties. Ondertussen blijven we inzetten op cursussen voor volwassenen en maken we onze titel van hartveilige gemeente helemaal waar,” zegt Robin Jacobs, schepen van Gezondheid.

Samen maken we Essen hartveilig

Met het onderwijs, zorgsector en inwoners als partners bouwt Essen aan een gemeente waar iedereen kan helpen in nood. De oproep is duidelijk: volg een opleiding, leer reanimeren en download de Staying Alive-app om altijd te weten waar het dichtstbijzijnde AED-toestel zich bevindt.

Bron: gemeente Essen