Oude en vergeten beroepen van vroeger: katoenlijnwadier

Een katoenlijnwadier was een handelaar in katoenlijnwaad, dit zijn katoenen gebruikt voor producten die doorgaans van linnen gemaakt zijn.

Fusteinnering

In de vijftiende eeuw was de neergang van de huisnijverheid al ingezet en zou tot het einde van de zestiende eeuw voelbaar zijn. Na 1586 kwamen er naast de saai-industrie, de fusteinnering (fustein is weefsel van wol met linnen of katoen) en de Belgische lakens op. De weefgetouwen werden, naast het gebruik van negen schachten, uitgebreid met een trekinstallatie, waardoor draden onafhankelijk van elkaar geheven konden worden. Het werd zo mogelijk stoffen te weven met vloeiende figuurlijnen: het damast. De drapeniers kregen toestemming om meerdere getouwen te beheren.

Wereldfaam

Er kwamen ook ruwe stoffen van elders, v.n.l. uit Engeland, die in Vlaanderen veredeld werden. De ververs mochten eerst geen stoffen van elders samen met de eigen lakens verven in hetzelfde verfbad, om beschadiging van het eigen laken te voorkomen. Ook deze maatregel werd versoepeld. In Vlaanderen ging men zich toeleggen op het beeldweven, waardoor de Vlaamse tapijtwevers een wereldfaam opbouwden.

Specialisatie per stad

Langzaam maar zeker groeide de specialisatie per stad. Zo ook Brugge, Gent en andere steden legden zich toe op het weven van mengweefsels, waarbij de import van katoen uit Azië en Amerika na 1600 het gebruik van linnen steeds meer verdrong. De stoffen werden soepeler en minder zwaar. Bovendien had katoen boven linnen de eigenschap makkelijker te verven te zijn.

Uit Azië

De ontwikkeling naar bont geweven stoffen was hierdoor in gang gezet. De centra met voldoende emplooi konden zich zo nog een lange tijd handhaven. De kennis van het weven en appreteren voor de Europese markt werd gecombineerd met de drukprocessen en batiktechnieken uit Azië. In eerste instantie bracht de VOC de stoffen in balen mee uit de Aziatische landen. Later werd op bestelling aangeleverd. De stoffen werden uiteindelijk hier geweven en in Azië bedrukt. Door stagnatie in het handelsverkeer werd het drukken later ook in Vlaanderen uitgevoerd, waardoor concurrentie het hoofd geboden kon worden.

Paul Witters